Yeni ekonomi, iktisat literatüründe önemli bir yeri olan rekabet anlayışını da değişikliğe uğratmış, rekabetin artık geleneksel metotlar ile gerçekleştirilemeyeceğini ortaya koymuştur. Bu değişim ülkeleri ve firmaları sürdürülebilir rekabet anlayışına götürmüş ve rekabet konseptlerini değiştirmek durumunda bırakmıştır. Bilgi ve iletişim teknolojileri baş döndüren bir hız ile gelişme kaydederken, yenilik yapamayan, beşeri sermayesini arttıramayan ve değeri tanımlamaya önem vermeyen her firma, güncelliğini ve liderliğini yitirmek durumunda kalmaktadır.
Yalın yönetim, belirli bir ürüne ya da teknik donanıma bağlı kalmaksızın, hem mal hem de hizmet sektöründe uygulanabilen bütünsel bir yaklaşımı ifade etmekte ve temeline yalın üretimi almaktadır. Dolayısıyla yalın yönetimden kastedilen şey, müşterilerin istediği kalite ve standartlara daha çabuk ve yeterli cevap verebilmek için organizasyon yapısının basitleştirilmesi, gereksiz ve işletme için katma değeri olmayan işlemlerin ortadan kaldırılması ve işi yapan ile karar verenin mümkün olduğunca birbirine yaklaştırılmasıdır.
Özellikle korona virüs pandemisi ile birlikte işletmeler organizasyon yapılarındaki hantallığı fark ettikleri ve çevik bir yapı kurmak için dönüşüm faaliyetlerine ağırlık vermeye başladılar.
Geleceğin belirsiz olması ve çevresel şartların hızla değiştiği bir ortamda işletmelerin ayakta kalabilmesi takım haline hareket edebilen, inisiyatif alabilen ve otonomi geliştirebilmiş çalışanların varlığı ile mümkün olabilmektedir.
Şirketlerin organizasyonel anlamda iş yapış süreçlerine, tüm çalışanları dahil ederek kuvvetli iletişim sonucu ekip ruhunu artırır, böylelikle koordinasyon ve uyum konusundaki engelleri yok eder.Yönetim sistemi, bireyleri en iyisine ulaşmaları için şeffaflık verirken, çalışanlara inisiyatif alma konusunda destek vererek otonomiyi de yükseltir. Netlik, uyum, adaptasyon ve hız gibi nedenler sonucu çevik bir yönetim süreci oluşturur.
Performans yönetimi, organizasyonların ve şirketlerin maksimum seviyede hedefe ulaşabilmesine olanak sağlamak için tasarlanan bir yönetim sistemidir. Bu sistem, belirli görevleri yönetmek için çalışanın, departmanın ya da organizasyonun performansına odaklanabilir. Buna bağlı olarak şirketlerin büyüklüğü ne olursa olsun hedeflerinin belirlenmesi ve gerçekleştirilebilmesi için bir performans yönetimine ihtiyacı vardır. Bu anlamda şirketlerin bu gelişim ve ilerleme sürecinde etkili olan performans yönetim araçlarından biri de OKR sistemidir. Peki OKR sistemi nedir?
OKR Metodolojisi
OKR, Intel şirketinin geliştirmesiyle ortaya çıktı. 1980'lere doğru Intel'de hızlı bir şekilde nasıl yönetimsel gelişmeler sergileyebiliriz düşüncesiyle bir metot olarak ortaya kondu. Popüler olmasıysa Google'la başladı. Google'ın o zamanki CEO'su Larry Page, Intel'de OKR'yi uygulatan John Doerr'in önerisiyle Google'da bu sistemi uygulatmaya başladı.
Temel hareket noktası da şuydu: Özellikle, geleceği pek belli olmayan ve çok hızlı gelişen bir şirkette nasıl olur da yüzlerce-binlerce insanı verimli bir şekilde esas amaçlara odaklayabiliriz? Şirket organizasyonumuzu etkili bir şekilde nasıl odaklayabiliriz?
OKR sistemi, özellikle çevik şirketler için geçerli olan yenilikçi bir yönetim metodudur. Tam adı Objectives and Key Results olan OKR sistemi, kritik performans sonuçları ve hedefler etrafında oluşturulan bir yaklaşımdır.
OKR sistemi, şirketlerin organizasyon sürecinde önemli konulara odaklanmasını sağlayan bir metodoloji olarak Google kültürünün merkezinde yer alır. Bu sistem, başta Google yöneticileri olmak üzere, Spotify, LinkedIn, Twitter, Airbnb, Dropbox, Oracle ve ING Bank gibi pek çok lider kurum tarafından kullanılır. Bu kurumlar, hedefleri tanımlamak, ekip, işletme ya da işgücü düzeyinde uyum sağlamak, kuruluşun hedeflerini belirlemek ve ilerlemeyi izleyebilmek amacıyla bu sistemi kullanırlar.
OKR Sisteminin Temel Yapısı
OKR kavramını oluşturan iki ana bileşen bulunur Bunlar: Objectives (Hedefler) ve Key Results (Kritik Sonuçlar)’dür. Bu kavramlar şu şekilde açıklanabilir:
-
Objectives (Hedefler): Ulaşılmak istenen hedefi belirten bir ifadedir. Hedefler; açıkça ifade edilmiş, ilgi çekici, ilham veren ve amaca yönelik olmalıdır. Ayrıca sayısal veri içermemelidir. İnsanları duydukları zaman coşkulandırmalıdır. Aynı zamanda basit, anlaşılır ve motive edici olmalıdır.
-
Key Results (Kritik Sonuçlar): Hedefe ne kadar ulaşıldığını temsil eden keskin ölçütlerdir. Sayısal, eylem odaklı, ölçülebilir ve doğrulanabilir bir yapıdadır. Burada her hedef için genel olarak 2 ila 5 adet temel sonuç kümesi olmalıdır. Eğer daha fazla sonuç kümesi olursa hatırlanma olasılığı azalır ve ulaşılması da zor bir hale gelir.
OKR Sisteminin Firmalara Sağladığı Faydalar
-
Odaklanma ve Önceliklendirme
-
Koordinasyon ve Uyum
-
Ekip Motivasyonu
-
Şeffaflık
-
Otonomi
-
Önemli Olana Odaklanma
-
Çevik Organizasyon Yapısı
Yalın Yönetim ve OKR Metodolojisinin Birlikte Uygulanması
Yalın yönetim stratejisi, pazardaki gelişmeler ve beklentiler doğrultusunda değeri en üst düzeye çıkarmak için etkisiz işler yapmaktan vazgeçmek için denemeyi, sürekli iyileştirmeyi ve verimliliği gerektirir. OKR'ler, doğal olarak bu stratejiyi, yatay düşünmeyi teşvik eden ve yüksek etkili alanlara odaklanmayı teşvik eden açık, izlenebilir ve ilham verici hedefleri aracılığıyla destekler.
OKR'lerin yönlendirdiği yoğun odaklanmanın bir yan ürünü olarak, israfın azaltılması ve iş ve pazar değişikliklerine yanıt olarak etkili bir şekilde yön değiştirme ortaya çıkıyor. Bu da sürekli bir optimizasyon ve büyüme yolunu besleyerek kaynakların etkili bir şekilde kullanırken mükemmelliği yakalanması için mükemmel tarifi bulunmasını sağlar. Amaç ve temel sonuçlar, yalın yol haritasının önemli bir parçası olan hedefleri içerir.
Ayrıca temel sonuçlar, ekibin doğru yönde ilerleyip ilerlemediğini belirleyerek deneylerin doğrulanmasına yardımcı olur. Dolayısıyla OKR'ler doğru kullanıldığında hem yapının tasarlanmasına hem de yol haritasının amacının belirlenmesine yardımcı olur.
Aslında hedefler, bir ekibin veya organizasyonun o çeyreğin veya yılın sonunda kendisini gördüğü hedefleri tanımlar. Temel sonuçlar bu hedeflere doğru ilerlemeyi tahmin etmeye yardımcı olur.
Yalın bir yol haritası stratejisinin OKR'lerle birleştirilmesi ekip içinde kolay iletişime yardımcı olur. Her ekip üyesinin ne yaptığını ve bunu nasıl başaracağını açıkça anlamasını sağlar.
Yalın yol haritası hedefe ulaşmak için yapılması gereken aksiyonları içerir. Ayrıca, belirli bir eylemin gerekli olacağı zaman dilimini de açıklar.
Dolayısıyla OKR ve yalın yol haritası birlikte işlerine odaklanabilen, ilerlemelerini gerçek zamanlı olarak takip edebilen ve problem çözme sürecine katılabilen çalışanlar için işleri çok kolaylaştırıyor.
OKR ve yalın yol haritası birlikte kullanıldığında zamana dayalı planlamaya olanak tanır. Ayrıca, bir takımda özerkliğin yanı sıra uyumun yaratılmasına da yardımcı olurlar.
OKR'ler ekip ve organizasyonel hedefler arasında uyum yaratmanın yanı sıra herkesi doğru yolda tutmaya yardımcı olurken, yalın yol haritasının sağladığı deneme esnekliği aynı zamanda ekibin özerkliğini korumasına da olanak tanır.
Bu, ekibin en küçük üyesi de dahil olmak üzere herkesin kararların çerçevelenmesine katkıda bulunmasına olanak tanır. Herkes gerektiğinde duyulan ve uygulamaya konulan fikir vermeye davet edilir. Dolayısıyla önemli kararlarda dahi sadece yönetim değil herkes söz sahibi oluyor.
Bu, zemin seviyesinde çalışan ve müşteriye en yakın kişilerin görüşlerini bildirmesiyle gerçek sorunların duyulmasına ve çözülmesine olanak tanır.
Bu, çalışanların muazzam potansiyelini ve organizasyon için fırsatları ortaya çıkardığından, tüm problem çözme sürecine büyük bir destek sağlar.
Bu nedenle, OKR ve yalın yol haritası birlikte çalışacak şekilde tasarlandığında, kalıpların dışında düşünebilen ve harika fırsatlara sahip yeni alanları keşfedebilen yüksek performanslı ekiplerin oluşturulmasına yardımcı olur.
Ayrıca yalın yol haritası tüm stratejiyi zaman dilimlerine böler. Bu, ekibin zamanla bilinçli kararlar almasına olanak tanır.
“Şimdi” bölgesinin altındaki alanlarla öncelikli olarak ilgilenilmesi gerekiyor ve acil çözümler gerekiyor. Ancak konuyla ilgili yeterli bilgi mevcut olduğu için, tüm önemli hususları göz önünde bulundurarak çözümler bulmak mümkündür.
"Sonraki" ve "sonraki" aşamalarda yer alan sorunların çözümleri, ekip uygun bir karar vermek için daha fazla bilgi toplarken bekleyebilir.
Üretim operasyonlarındaki şişkinliği azaltmak ve yalınlığa geçmek, birçok kuruluş için olağanüstü iş performansının sırrıdır. Atık azaltma çabalarını, yinelenen iyileştirmeyi, katma değerli faaliyetleri, kolaylaştırılmış iş akışlarını, bireysel yetkilendirmeyi ve işbirliğine dayalı bir kültürü iki katına çıkararak, kaynaklarınızın bir kısmını kullanarak büyümeyi ve sonuçları artırabilirsiniz. Bununla birlikte, yalın bir büyüme stratejisinin uygulanması bir zihniyet değişiminden daha fazlasını gerektirir; işletmenizin çerçevelerini, araçlarını ve yeteneklerini düzene sokması gerekir. Hedeflerin ve temel sonuçların (OKR'ler) devreye girdiği yer burasıdır.